Kosten nieuw gemeentehuis zijn bewust verkeerd berekend.

Kosten nieuw gemeentehuis zijn bewust verkeerd berekend. Kost wat kost moest dit prestigeproject worden uitgevoerd.

Kernpunten:

• De te verwachten echte rentelasten, geen 0,8%, maar 3,5% per jaar.
• Het college wist al in juli 2022 dat de werkelijke rente veel hoger dan 0,8% was. In de gemeentelijke begroting 2023 was al 2,5% opgenomen.
• Werkelijke te verwachten totaalkosten € 23,7 miljoen, ruim 50%
• Jaarlijkse kosten geen € 1,1 miljoen maar € 1,7 miljoen per jaar.
• Geen besparing van € 132.000, maar € 264.000 hogere kosten per jaar.

Pro Krimpenerwaard heeft na het overleg met de ambtenaren vastgesteld dat er een aantal grote verschillen in de input zitten. Bovendien zaten er grote fouten in de berekening van de gemeente. Die hebben grote gevolgen voor de uitkomsten.

1. De projectkosten stonden voor € 29,9 mln. i.p.v. 32,5 mln. in de businesscase.
2. Er wordt met een rekenrente van 0,8% gerekend, terwijl de financiële staf aangeeft dat wij dit geld moeten lenen voor ongeveer 3,5%. De rente stijgt en in de begroting was ook al met 2,5% gerekend. Ook in de projectrisico’s wordt aangegeven dat elke 1%pt rentestijging € 250.000 per jaar kost (op een projectkosten inschatting van op dat moment € 25 miljoen). De rekenrente van 0,8% is dus totaal niet reëel.
3. Er werd niet gerekend met rentelasten gedurende de bouw.
4. De rentekosten voor het bestaande gemeentehuis waren dubbel meegenomen. € 83.000 verschil.
5. Er werd geen rente berekend over de geactiveerde 10% restwaarde van het nieuwe gemeentehuis.

Het bijzondere was dat de laatste twee verschillen (D en E) niet zaten in de oude businesscase ’s. Deze fouten lijken bewust gemaakt.

Deze verschillen moeten natuurlijk worden gecorrigeerd om een zo goed mogelijk beeld te krijgen van de werkelijke kosten van het nieuwe gemeentehuis, de verbouwingskosten van de 4 oude gemeentehuizen en ons alternatief. We hanteren natuurlijk voor alle 3 de scenario’s hetzelfde model en uitgangspunten.

Het alternatief: Hergebruik gemeentelijke kantoren van Lekkerkerk en Stolwijk

• Wij hebben gebruik gemaakt van de data die van de gemeente is ontvangen.
• De verbouwkosten bedragen conform opgave college € 10,1 miljoen.
• Tijdelijke huisvestingskosten conform opgave college voor 4 panden, € 1,5 miljoen. Dus eerder te hoog dan te laag.
• Geen eigen aannames gemaakt, behalve de twee onderstaande.
  • De energierekening van Stolwijk en Lekkerkerk hebben wij met 25% verhoogd i.v.m. intensiever gebruik.
  • Omdat wij de separate kosten van het onderhoud en overige kosten niet hadden hebben wij deze op basis van het aantal m2 toegerekend. Stolwijk en Lekkerkerk hebben 58% van de totale kosten gekregen.
• Wij hebben conform de oude businesscase van het college ook een besparing van € 120.000 op baliemedewerkers meegenomen.

De investeringskosten zijn met € 11,6 miljoen natuurlijk veel lager dan de € 32,5 mln. van het nieuwe gemeentehuis. Dat geeft ons heel veel financiële ruimte voor oplossingen als we (tijdelijk) toch nog iets extra’s moeten doen. We hebben deze ruimte ook berekend.

De financiële risico’s van het verbouwen van Stolwijk en Lekkerkerk zijn veel kleiner dan het bouwen van een nieuw gemeentehuis. Niet alleen het bedrag is veel lager, maar het is ook voor veel bouwers bekend terrein. Aannemers durven zeker ook in deelzaken, zoals het vervangen van het glas of isoleren, een vaste aanneemsom te doen.

Het nieuwe gemeentehuis kent naast de projectkosten vanwege onbekendheid bij veel bouwers ook nog andere zaken die de totale (in)directe kosten aanzienlijk kunnen verhogen.

Denk aan:

• Verwachte prijspeilwijzigingen 2023-2025 (inflatie conform de DNB, 10% over de eerste 2 jaar). Deze impact is groter naarmate het projectbedrag.
• Kosten van de herinrichting van de Veerweg. Dit hoort o.i. door het nieuwe gemeentehuis eerder op de planning komen te staan.
• Kosten van het nieuw aan te leggen natuurpark.
• Extra zonwering gezien de raampartijen
• Mogelijk vrijval van geactiveerde verbouwingkosten oude gemeentehuizen, circa € 3,4 mln. per 31-12-2025

Samenvatting en conclusie

Het college heeft de raad bewust onjuist geïnformeerd door met een rekenrente van 0,8% te rekenen. Waarom we voor 100% zeker weten dat dit bewust is gedaan:

Wij hebben binnen onze gemeente hoogopgeleide financiële specialisten, die weten welke financiële kansen en risico’s er zijn.

In de projectrisico’s staat dat elke 1%punt stijging bij een project van € 30 miljoen € 300.000 aan extra rente kost.

*          Het college wist al in de zomer van 2022 dat het huidige rentetarief tenminste 2,5% had

moeten zijn. Dit tarief is namelijk in de begroting opgenomen.

*          Ook heeft de financiële staf ons tijdens het gesprek verteld dat de huidige rente

rond de 3,5% ligt.

*          Alle fouten in de berekening van de businesscase zijn alle ten gunste van het nieuwe gemeentehuis.

*          De raad is op geen enkele wijze geïnformeerd of gewaarschuwd over de hogere kosten.

*          Het college weigerde ons raadslid de wettelijke hulpvraag die een raadslid toekomt, alsook

aanvullende informatie te leveren.

De totale exploitatiekosten van het nieuwe gemeentehuis zijn over de gehele looptijd door het toepassen van de reële rente € 23,7 miljoen hoge, namelijk in totaal € 69,4 miljoen i.p.v. de € 45,7 miljoen berekend door het college.

Hiermee worden de jaarlijkse exploitatiekosten van het nieuwe gemeentehuis € 1.734.270. Dit is een stijging van 50% t.o.v. de eerder door het college berekende € 1.142.290.

Hiermee komen de kosten geen € 132.000 euro lager uit zoals het college ons wil doen geloven, maar overstijgen deze met € 263.660,-. De verwachte exploitatiekosten van de verbouwing van de vier gemeentelijke kantoren zijn namelijk € 1.470.610.

Daarnaast zijn ook andere grote financiële risico’s die, zoals hiervoor aangegeven, niet of te laag meegenomen. Dit kan echt miljoenen extra kosten t.o.v. de nu begrote € 32,5 miljoen.

Blijkbaar wil het college kost wat kost een nieuw gemeentehuis bouwen. Een prestigeobject. Om dit te realiseren zijn de projectkosten, maar vooral ook de rente veel te laag (voor minder dan een kwart!) meegenomen en is er ook niet met bouwrente gerekend.

Als de raad zich aan de uitgangspunten voor de bouw vasthoudt, niet duurder dan de bestaande situatie, dan kan de raad niet anders dan het raadsvoorstel op 14 maart 2023 afwijzen.

Het alternatief van Pro Krimpenerwaard is om twee gemeentelijke kantoren af te stoten en die in Stolwijk en Lekkerkerk te handhaven en geschikt te maken voor de toekomst. Dat is in deze tijd een meer verantwoorde oplossing. Dan resteert tenminste € 17 extra financiële ruimte. Ook is deze oplossing veel minder risicovol en flexibel en past beter in de meerjarige begroting van de gemeente die al niet sluitend is en de nog vele andere projecten, zoals de aanpassingen van de scholen, die wij als raad nog op de planning hebben staan. Wij hebben dat de totale kosten van de projecten portefeuille € 6,7 mln. zijn. Waarvan alleen een klein deel van de verwachte rente in de meerjarenbegroting staat. Zo is voor 2026, € 2,0 mln. extra rentelasten opgenomen, dus nemen onze lasten met nog circa € 4,7 extra toe t.o.v. onze meerjarenplanning 2022-2026.

Risicobeheersing is dan cruciaal. Er zijn zoveel onzekerheden, die een pas op de plaats noodzakelijk maken. En waar kan dat beter dan in dit project?

Maar naast projectonzekerheden weten we ook niet de gevolgen van o.a. het loonakkoord voor ambtenaren van gemiddeld 9 %. Nu is daarvoor 2% opgenomen in de meerjarenbegroting. Van belang is ook de renteontwikkeling. Deze drukt meer en meer op de begroting, waarvan c.p. nu bekend is dat deze in 2026 al € 0,8 miljoen te laag is weergegeven (i.v.m. een rentetarief van 2,5% i.p.v. 3,5% voor nieuwe schulden).

Eerst kiezen voor onze burgers, past beter bij de bestrijding van de armoede in de gemeente en de aanpak van de jeugdzorg. Investeer in de bouwprojecten onderwijs en sociale woningbouw en voorkom dat de extra kosten voor een nieuw gemeentehuis leidt tot een forse OZB-verhoging voor de inwoners.

Wij verzoeken het college de besluitvorming over het nieuwe gemeentehuis op te schorten, nu blijkt dat er ruimschoots niet wordt voldaan aan de eis dat de kosten voor een nieuw gemeentehuis gelijk zijn aan de verbouwing van de 4 oude gemeentekantoren.

Lees het hele verhaal. Kosten nieuwe gemeentehuis bewust verkeerd berekend door het College en de Staf

Nieuwe gemeentehuis 4

Voor een (financiële) toelichting kan met raadslid Bert Vriezen contact worden opgenomen.

Tel.nr. 06 375 981 20